Trong bối cảnh tin giả, tin xấu, độc tràn lan trên in-tơ-nét và mạng xã hội với hình thức ngày một tinh vi hơn để phát hiện và nhận diện, việc cung cấp thông tin chính thống, tin tích cực sẽ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng mạng trong việc phân biệt tin tức thật giả, đúng sai. Đây vẫn là chìa khóa vạn năng để tăng sức đề kháng, tự “miễn dịch” cho công dân mạng, nhất là thanh thiếu niên, là giải pháp bền vững nhất để đẩy lùi, giảm thiểu các tác hại từ các quan điểm sai trái, thông tin xấu độc trên mạng xã hội hiện nay.
 |
Muôn hình
vạn trạng thông tin xấu độc
Về bản chất,
có thể nhận diện: Thông tin xấu, độc phát tán trên in-tơ-nét và mạng xã hội “là
những thông tin bịa đặt, bóp méo sự thật, xuyên tạc vấn đề, “đổi trắng, thay
đen”, lẫn lộn đúng sai, thật giả hoặc có một phần sự thật nhưng được đưa tin với
dụng ý xấu, phân tích và định hướng dư luận bằng luận điệu thù địch”.
Hiện nay, một
trong những phương thức hoạt động “diễn biến hòa bình” được các thế lực thù địch
tiến hành đối với Việt Nam là tận dụng mạng in-tơ-nét tiến hành chống phá trên
lĩnh vực tư tưởng, văn hóa mà phương thức chủ yếu là truyền bá các quan điểm
sai trái về tư tưởng chính trị trên in-tơ-nét, mạng xã hội nhằm chống phá chế độ
xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Nhìn chung những
thông tin xấu, độc đều có một mục đích là bôi đen hiện thực Việt Nam; thổi phồng
những hạn chế, khiếm khuyết trong quá trình lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà
nước; xuyên tạc về cán bộ, về công tác nhân sự; phóng đại những tiêu cực trong
xã hội; bóp méo các chủ trương, chính sách, luật pháp hòng gây rối tình hình đất
nước; kích động, chia rẽ nội bộ, ảnh hưởng đến uy tín lãnh đạo Đảng, Nhà nước…
Từ đó tạo ra nhận thức sai lệch về hiện thực theo chiều hướng xấu, hình thành
tâm lý chán ghét, phẫn nộ, thậm chí căm thù chế độ và bộ máy chính quyền các cấp.
Mỗi khi đất
nước có những sự kiện chính trị mang tính lịch sử, bước ngoặt như Đại hội đại
biểu toàn quốc của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp, các hội nghị
Ban Chấp hành Trung ương Đảng… các thế lực thù địch coi đây là cơ hội để tung
các thông tin xấu độc, thông tin giả, các quan điểm sai trái, thù địch hòng
kích động “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Vào thời điểm
Đại hội XIII, các thế lực xấu cố tình tung tin xuyên tạc, bịa đặt về công tác
nhân sự của Đại hội để gây nhiễu loạn thông tin, chống phá Đại hội. Theo Bộ
Thông tin và Truyền thông, chỉ trong ngày 26-1, ngày khai mạc Đại hội toàn quốc
lần thứ XIII của Đảng, trên mạng xuất hiện hàng trăm tin bài xấu độc về một số
vấn đề của Đại hội như công tác tổ chức Đại hội, công tác nhân sự Đại hội, tập
trung xuyên tạc, bôi nhọ, hạ uy tín của các đồng chí lãnh đạo, xuyên tạc về đường
lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước…
Dù đã gặp phải
những thất bại “cay đắng” trong chiến dịch chống phá Đại hội XIII của Đảng,
nhưng các thế lực thù địch vẫn không từ bỏ âm mưu, chúng tiếp tục chống phá bầu
cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Một trong những
luận điệu xuyên tạc, kích động chúng dùng là rêu rao rằng: “Việc bầu cử đại biểu
Quốc hội và HĐND các cấp chỉ là nghĩa vụ chứ không phải là quyền lợi, dân chủ,
đều là sự sắp đặt nhân sự có chủ ý, nhân dân không có quyền thực sự”, “Ở Việt
Nam làm gì có dân chủ trong bầu cử, ứng cử – đó là cơ chế “Đảng cử – dân bầu”,
là “dân chủ trình diễn”;… “phải sửa đổi hệ thống bầu cử, tạo điều kiện cho tất
cả mọi người được ứng cử tự do… còn nếu với cách tổ chức bầu cử và cơ chế bầu cử
theo quy định hiện nay thì đối với nhiều đại biểu có thể tự mình công bố mình
trúng cử và có đủ tư cách đại biểu mà không cần phải tổ chức bầu cử cho tốn tiền
thuế của dân”…
Đặc biệt,
trong giai đoạn cả nước gồng mình chống dịch COVID-19, lợi dụng diễn biến phức
tạp của dịch bệnh, các thế lực thù địch, các đối tượng chống đối, phản động và
một số người dân nhận thức chưa đầy đủ… đã đăng tải, phát tán nhiều thông tin
không đúng sự thật, xuyên tạc tình hình dịch bệnh tại Việt Nam như: tung tin
sai sự thật về số lượng ca nhiễm, tử vong tại Việt Nam; tung tin đóng cửa biên
giới với Trung Quốc, kêu gọi Việt Nam đóng cửa biên giới; phát tán thông tin
người Trung Quốc đến Việt Nam; kêu gọi người dân bãi công, bãi thị và bãi khoá
trên toàn lãnh thổ Việt Nam; tung tin về Nhà nước phun thuốc ngừa vi-rút trên bầu
trời toàn quốc; tuyên truyền thông tin vắc-xin chữa trị vi-rút…
Có thể thấy
rõ, tính chất của những tin tức sai sự thật này đa dạng, liên quan đến nhiều vấn
đề của đời sống xã hội cũng như hướng tới đối tượng quan tâm rất phong phú.
Chính vì vậy, những tin tức giả này ảnh hưởng rất tiêu cực đến công tác phòng
ngừa bệnh dịch, đến ổn định và phát triển sản xuất cũng như an ninh, trật tự rất
lớn.
|
Theo thông
tin từ Bộ Công an, trong 10 tháng đầu năm 2022, Bộ Công an đã khởi tố và điều
tra 572 vụ án phạm tội trên không gian mạng, tăng 144% so với cùng kỳ. Về các
vụ việc tung tin sai sự thật trên các trang mạng, đã khởi tố 63 vụ với 68 bị
can, xử phạt hành chính 455 đối tượng; gọi hỏi răn đe khoảng 1.500 đối tượng. |
Đáng chú ý
hơn hiện nay, chúng lại tung lên mạng với những vấn đề rất đời thường, nhất là
tình hình tham nhũng, tiêu cực để thu hút độc giả. Ví dụ, chúng cắt ghép, sử dụng
công nghệ 4.0 để chế các hình ảnh, video, xuyên tạc, bôi nhọ, dựng chuyện tham
nhũng không có thật, bôi nhọ đời tư nhân sự cấp cao của Đảng…
Các đối tượng
thường sản xuất chương trình truyền hình, sau đó tung lên các mạng xã hội, để a
dua, nói xấu Việt Nam, bôi nhọ Đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ xã hội chủ
nghĩa với giọng điệu chống cộng quyết liệt. Đáng lưu tâm là chúng thích ứng,
đánh vào tâm lý cộng đồng mạng trẻ tuổi ở Việt Nam là thanh, thiếu niên với
ngôn ngữ, giọng điệu “rất đời thường”, thậm chỉ chửi bới thô tục để câu like,
câu view…
Thời gian
qua, việc tung tin giả gây ảnh hưởng đến thị trường kinh tế, tài chính, ngân
hàng đã trở thành vấn nạn. Nhiều doanh nghiệp lớn bị ảnh hưởng tới uy tín, danh
dự, tình hình kinh doanh một cách nặng nề. Rõ rệt nhất là trường hợp ông Phạm
Nhật Vượng – Chủ tịch Tập đoàn Vingroup đã bị tung tin về việc cấm xuất cảnh,
điều này đã khiến 3 cổ phiếu “họ Vingroup” lao dốc không phanh… Giá cổ phiếu của
Tập đoàn Vingroup sau 11 tháng, “tuột” mất 50% giá trị. Trong khi nhiều lần cơ
quan chức năng khẳng định ông Phạm Nhật Vượng không nằm trong danh sách cấm xuất
cảnh và hoạt động của Vingroup vẫn ổn định, bình thường. Tập đoàn Vingroup là một
trong những doanh nghiệp đóng thuế rất lớn cho Nhà nước.
Thời gian gần
đây, liên quan đến sự việc cơ quan công an bắt bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập
đoàn Vạn Thịnh Phát, đã xuất hiện những tin đồn, những lời xì xầm to nhỏ, những
thuyết âm mưu là vụ việc liên quan đến vị lãnh đạo này, quan chức kia, rồi sự sụp
đổ của hệ thống ngân hàng… Các thông tin được thổi phồng, cắt ghép, khớp nối
nghe có vẻ rất hợp lý. Nếu người nghe thiếu hiểu biết, không đủ bản lĩnh thì rất
dễ mắc bẫy, sẽ tin vào những thông tin xuyên tạc đó. Bằng chứng là hệ lụy của
việc người dân xếp hàng dài tại Ngân hàng SCB để rút tiền gửi tiết kiệm, gây
nhiễu loạn thị trường tài chính ngân hàng suốt thời gian qua.
Tại buổi họp
báo Chính phủ thường kỳ tháng 10 vừa qua, trước vấn nạn tin giả đang hoành
hoành, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế quốc gia, Trung tướng Tô Ân Xô,
Chánh Văn phòng Bộ Công an nhấn mạnh chúng ta phải có trách nhiệm bảo vệ hoạt động
bình thường và tôn trọng pháp luật của các doanh nghiệp, hạn chế việc tung tin
sai trái, thất thiệt làm ảnh hưởng tới hoạt động của các doanh nghiệp làm ăn
chân chính. Điều này gây ảnh hưởng tới cả nền kinh tế. Thời gian tới, lực lượng
chức năng sẽ tiếp tục xử lý các vụ việc đăng tin sai sự thật, tung tin thất thiệt
làm ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế.
Cũng như cơ
thể con người, nếu con người ta khỏe mạnh, cường tráng, có thể đủ sức đề kháng,
thì chúng ta sẽ tự miễn dịch được các dịch cúm, đẩy lùi được các bệnh tật nguy
hiểm. Vì vậy, cách tốt nhất là tạo sức đề kháng cho công chúng, cộng đồng mạng
trước các thông tin xấu độc là để mỗi công dân tiếp nhận đầy đủ thông tin, tri
thức. Từ đó, mỗi người dân chủ động, tự giác, phản ứng, đấu tranh, phản bác kịp
thời với các quan điểm sai trái phát tán trên in-tơ-nét.
Thực chất, trận
chiến đấu thầm lặng của chúng ta là trận địa tư tưởng trên không gian mạng. Ai
nắm được lực lượng trên mạng thì người đó giành thắng lợi. Lực lượng người Việt
Nam với tư cách công dân mạng, tham gia trên mạng xã hội chủ yếu là ai? Đó là
những người trẻ, từ học sinh tiểu học, trung học đến đại học, sau đại học.
Theo thống kê
từ Báo cáo Digital, tính đến tháng 6-2021, nước ta có gần 70 triệu người dùng
in-tơ-nét, gần 76 triệu người sử dụng mạng xã hội. Người dùng in-tơ-nét ngày
càng trẻ hóa, đa phần trong độ tuổi thanh niên. Ðây là môi trường để các thế lực
thù địch lợi dụng truyền bá quan điểm sai trái, xuyên tạc chủ trương, đường
lối của Ðảng, phủ nhận giá trị chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Vẫn là câu
chuyện nghịch lý trong quy luật của thông tin, thông tin nào xuất hiện nhiều, tần
suất lớn, gây tò mò, sát với cuộc sống đời thường thì người trẻ tuổi sẽ lao vào
đọc, xem, tìm hiểu. Người trẻ có khi dành thời gian cả ngày, “lang thang” trên
mạng xã hội Facebook, Youtube, Twitter và các trang thông tin của các tờ báo lớn
như BBC, CNN, Time, Foxnews, The New York Times… để tìm hiểu, chia sẻ thông
tin. Đương nhiên, học sinh, sinh viên và một bộ phận trong đó do nhận
thức còn hạn chế nên dễ bị tác động khi tiếp cận những thông tin xấu độc,
nói xấu chế độ, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng. Họ tiếp cận các thông
tin xấu độc một cách thụ động, khó phân biệt đúng – sai và bị tác động tâm lý,
dẫn đến hoang mang, thiếu niềm tin vào Đảng, vào chế độ là điều tất yếu.
Câu hỏi đặt
ra là vì sao họ ít đọc báo, tạp chí, mà lại đọc mạng xã hội là chính? Phải
chăng là vì thông tin thiếu độ khách quan, chính xác? Cố nhiên là chưa hẳn.
Chúng ta có hệ thống báo chí cách mạng rất mạnh. Thông tin chính thống cũng được
cung cấp bài bản, với số lượng lớn. Cộng đồng mạng cũng tìm đọc báo chính thống
để tìm hiểu các thông tin của ta, nhất là các vụ án, những khuyết điểm, yếu
kém, tham nhũng, tiêu cực. Tuy nhiên, các thông tin này của báo chí chính
thống đưa lên trang báo của ta đôi khi còn chậm, thậm chí chậm rất nhiều so với
các trang mạng xã hội. Tâm lý tò mò tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội nước
ngoài để tìm kiếm thông tin của chính trong nước lâu dần đã hình thành trong cộng
đồng mạng cũng bắt nguồn từ bản chất quy luật của thông tin: “thông tin nào đến
trước”. Đó là bài toán rất đáng lưu tâm, cần phải có lời giải và bài toán giải
pháp căn cơ để thu hút cộng đồng mạng là người Việt Nam.
Vấn đề lo ngại
nhất, nếu chúng ta cứ để mạng xã hội của nước ngoài lôi kéo, thu hút công dân mạng
trẻ tuổi trong nước thì hậu quả lâu dài sẽ thật sự khôn lường. “Mưa dầm, thấm
lâu”, các thông tin xấu độc, sai trái, thù địch tác động từng bước sẽ làm cho
các thanh, thiếu niên mất phương hướng, thiếu niềm tin vào Đảng, vào chế độ xã
hội chủ nghĩa, thậm chí sa ngã, quay lại chống đối là điều khó tránh khỏi.
Để làm tốt
công tác tuyên truyền, bản thân các cơ quan báo chí cũng cần nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên. Bảo đảm đội ngũ những người làm báo
có năng lực chuyên môn, tinh thông nghề nghiệp, vừa có đạo đức trong sáng, lập
trường tư tưởng chính trị vững vàng, luôn có ý chí chiến đấu bảo vệ lý tưởng xã
hội chủ nghĩa.
Thường xuyên
đổi mới phương thức, phương tiện đấu tranh hiện đại, nhất là sử dụng các phương
tiện mới nhằm thu hút công chúng mạng tham gia chia sẻ, đấu tranh, phản bác các
quan điểm sai trái, thù địch. Hệ thống thông tin vừa phải đáp ứng nhu cầu cung
cấp thông tin chính thống của Nhân dân nói chung, của cư dân mạng nói riêng, vừa
phải đủ sức bảo vệ lợi ích kinh tế, định hướng chính trị, những giá trị văn hóa
của dân tộc, đồng thời đủ sức chiến đấu, phê phán phản bác các thông tin sai
trái, độc hại trên in-tơ-nét, góp phần giữ vững trận địa tư tưởng, bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng, chế độ xã hội chủ nghĩa.
Các cơ quan
báo chí có lượng người đọc lớn, có tác động, chi phối thông tin trên mạng cần tạo
các diễn đàn mở để trao đổi trực tuyến, tranh luận, giải thích với những người
có ý kiến, quan điểm khác biệt hoặc phản bác những quan điểm thù địch, chống đối
chế độ. Đây cũng là diễn đàn để chúng ta tuyên truyền đường lối, chính sách của
Đảng, Nhà nước, vừa để Nhân dân có thể tham gia trao đổi, tranh luận hoặc phản
bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Tăng cường
lãnh đạo, quản lý nhà nước đối với hệ thống báo điện tử. Sớm khắc phục tình trạng
sai tôn chỉ mục đích, đưa quá nhiều mảng tối của đời sống chính trị, tạo “mảnh
đất” để các thế lực thù địch, cơ hội chính trị dễ dàng lợi dụng, khai thác
thông tin, nói xấu chế độ. Các báo điện tử, trang tin điện tử chú trọng đổi mới,
xây dựng giao diện cho nền tảng điện thoại di động (smart phone), tạo điều kiện
cho số đông cư dân mạng, nhất là giới trẻ thường xuyên sử dụng, dễ dàng khai
thác, tìm kiếm thông tin chính thống.
Thứ tư, cần
sớm có chủ trương, giao các cấp ủy đảng, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp
ban hành quy tắc tham gia mạng xã hội.
Trong đó, quy
định rõ trách nhiệm và cơ chế khen thưởng, xử lý kỷ luật đối với cán bộ, đảng
viên, đoàn viên thanh niên, công đoàn… khi tham gia mạng xã hội. Quy định rõ
nhiệm vụ của đảng viên, đoàn viên, hội viên tham gia đấu tranh, phản bác các
thông tin sai trái, thù địch; ban hành nghị định với các chế tài cụ thể trong xử
lý kỷ luật và truy tố đối với các hành vi đồng phạm, chủ động phát tán thông
tin bôi nhọ uy tín của Đảng, các đồng chí lãnh đạo và xuyên tạc đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Xây dựng mạng
lưới đấu tranh chống quan điểm sai trái trên in-tơ-nét từ Trung ương đến cấp tỉnh,
thành phố, bao gồm đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo, am hiểu về thực tiễn;
xây dựng tổ chức chuyên trách với lực lượng nòng cốt là các chuyên gia, các nhà
lý luận về tư tưởng chính trị chuyên đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái
về tư tưởng chính trị trên in-tơ-nét. Tổ chức lực lượng trong các cơ quan chính
quyền, lực lượng quân đội, công an các cấp và trong các tổ chức chính trị, xã hội…
thực hiện nhiệm vụ thường xuyên về đấu tranh chống quan điểm sai trái trên
in-tơ-nét.
Toàn bộ hệ thống
chính trị cần vào cuộc để thực hiện tốt Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Từng cấp ủy, từng ngành, từng cấp và các đoàn thể cần tuyên truyền nêu cao ý thức,
trách nhiệm của mỗi cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, cơ quan, đơn vị, toàn thể
cán bộ, đảng viên, công dân tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái trên
in-tơ-nét. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, cổ vũ các tầng lớp nhân dân chủ động
tiến công, tự giác đấu tranh, phản bác đối với các thông tin xấu độc, sai trái,
thù địch phát tán trên mạng.
Cuộc đấu
tranh chống quan điểm sai trái trên in-tơ-nét với đối thủ nhiều khi không lộ diện,
do vậy cuộc đấu tranh này rất khó khăn và phức tạp. Chính vì vậy, phải có sự phối
hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể; giữa Trung ương và địa phương nhằm
phát huy sức mạnh tổng hợp các lực lượng trên mặt trận tư tưởng, văn hóa trong
cuộc đấu tranh chống các hoạt động “diễn biến hòa bình”, chống quan điểm sai
trái. Bởi vì, nếu chỉ dựa vào lực lượng chuyên trách (vốn đã mỏng) thì không thể
giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh này. Để thắng địch trong cuộc đấu tranh phức
tạp này, đòi hỏi chúng ta phải tổ chức lực lượng một cách khoa học và hợp lý.
Thứ năm, để
khuyến khích tinh thần yêu nước, dũng cảm tham gia đấu tranh trên không gian mạng,
các cơ quan chức năng cần sớm nghiên cứu, tạo cơ chế, khuyến khích việc thành lập
các tổ chức dưới dạng tự nguyện, xung kích đấu tranh trên không gian mạng.
Nếu các tổ chức
tình nguyện tham gia đấu tranh trên mạng xã hội xuất hiện càng nhiều, chúng ta
càng có lực lượng lớn đủ sức đẩy lùi các quan điểm sai trái, thông tin xấu độc.
Chính vì vậy, các tổ chức chính trị – xã hội cũng cần nghiên cứu, có cơ chế
khen thưởng để cổ vũ, động viên, tập hợp nhiều học sinh, sinh viên, thanh niên
tích cực tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái trên mạng xã hội. Bên cạnh
đó, cần xây dựng các tổ chức có lực lượng chuyên nghiệp, có tính dài hơi trong
các tổ chức xã hội nghề nghiệp, trong đời sống dân cư góp phần góp phần phòng
chống các luận điệu xuyên tạc một cách nhanh chóng, thức thời và hiệu quả.
DANH MỤC TÀI
LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Chính trị khóa XII, Nghị quyết số 35/NQ-TW, ngày
22-10-2018 về “Tăng cường sự bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản
bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. 2. Ban Tuyên giáo
Trung ương: Phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007. 3.
Ban Tuyên giáo Trung ương: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới,
Nxb. Chính trị quốc gia & Nxb. Trẻ, Hà Nội, 2020 4. Ban Tuyên giáo Trung
ương, Bộ Công an, Hội đồng Lý luận Trung ương: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”, (Kỷ yếu
Hội thảo cấp quốc gia), Hà Nội – tháng 1-2021. 5. Lương Cường: Xây dựng Quân đội
nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong tình hình mới, Nxb. Quân đội
nhân dân, Hà Nội, 2019. 6. Kỷ yếu Tọa đàm: “Tăng sức đề kháng cho thanh niên
trước tin xấu – độc”; Thành đoàn, Đoàn Thanh niên Đại học Khoa học Xã hội và
Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh.
0 nhận xét: