Với cách
đưa tin hóng hớt, thiên vị, có phần ác ý, hằn học về Việt Nam gần đây, BBC
Tiếng Việt đang đi ngược lại giá trị mà hãng tin theo đuổi.
Thời gian gần đây, BBC tiếng Việt đã làm cho tôi hoàn toàn thất
vọng và nghĩ phải tránh xa những thứ độc hại mà họ đưa hàng ngày về tình hình
trong nước.
Là hãng thông tấn quốc gia lâu đời nhất thế giới và cũng là một
trong những hãng thông tấn lớn nhất, BBC (Vương quốc Anh) luôn tự hào về những
giá trị mà họ theo đuổi khiến cho thông tin họ cung cấp trở nên đáng tin cậy,
như một bài báo viết về mình đăng trên BBC Tiếng Việt: “Trang
web của chúng tôi, cùng tivi và radio, hướng tới báo chí chính xác, trung lập,
độc lập, công bằng…. Chúng tôi độc lập, trung lập, chân thực. Chúng tôi quyết
tâm đạt chuẩn mực chính xác, trung lập cao nhất… Cam kết của chúng tôi về trung
lập là trọng tâm của mối quan hệ niềm tin”.
Nhưng tôi không thấy điều đó trong nhiều bài báo được đăng tải
trên BBC Tiếng Việt thời gian gần đây cũng như cách dẫn dắt thông tin trên
fanpage của họ, nhất là những bài về Việt Nam và tình hình chống dịch COVID-19
ở đất nước này.
Ở giai đoạn trước, khi thành tích chống dịch COVID-19 của Việt
Nam khiến thế giới ngạc nhiên và đánh giá là một hiện tượng để phân tích, tìm
hiểu, tôi gần như không thấy trên hệ thống BBC Tiếng Việt những nội dung khách
quan ghi nhận sự hiệu quả của các chính sách chống dịch tại Việt Nam. Hiện nay,
khi dịch diễn biến căng thẳng do sự xuất hiện của biến thể nguy hiểm Delta,
người ta thấy những cây bút của BBC Tiếng Việt tích cực triển khai các nội dung
ác ý: Chỉ tập trung xoáy vào những hạn chế, tiêu cực, như lượng mắc mới “kỷ
lục” (tại Việt Nam, so với trước đây), số người tử vong (mà không nói rõ tỷ lệ
tử vong trên tổng số ca mắc), hay những phát ngôn bị “bứng” riêng ra khỏi ngữ
cảnh để bình luận…
Chẳng hạn, khi dẫn lại lời của
Trưởng ban Tuyên giáo Thành uỷ TP.HCM đăng trên Báo Dân trí, fanpage của BBC
Tiếng Việt cố tình ngắt riêng lời phát biểu về việc hạn chế hú còi xe cứu
thương “ngày đêm” (để tránh tạo tâm lý hoang mang không đáng có). Trong bài
đăng này, họ đưa ra câu hỏi dẫn dắt để điều hướng độc giả tới những bình luận
mỉa mai, sai lệch.
Ở một trường hợp khác, độc giả
đều hiểu ý của Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng khi ông
phát biểu: “Chủ tịch phường là chỉ huy trưởng trong trận đánh này”.
Tuy nhiên, fanpage của BBC Tiếng Việt lại trích riêng câu nói này để… bình luận
theo hướng xuyên tạc, bóp méo kiểu “sao tướng quân đội lại cho rằng chỉ
huy trận đánh là bên dân sự?”.
Đừng nói rằng, do “hoạt động
trên mạng xã hội” nên họ (BBC Việt ngữ) phóng ngôn như vậy. Tư duy làm nội dung
nói trên hiện diện ở nhiều bài báo trên trang của họ.
Trong bài báo nói về việc quân
đội tham gia chống dịch ở TP.HCM, BBC rút tít phụ “Người dân nói gì
trên mạng” như một vế đối với tít phụ “Báo chí trong nước đưa
tin” phía trên, nhưng “ý kiến người dân” mà họ trích đăng hoàn toàn
một chiều, không đại diện cho số đông, có những phát biểu thiếu hiểu biết hoặc
cố tình không hiểu như “mang quân đội vào làm gì?”.
Sự ác ý khi lựa chọn góc nhìn,
nhân vật cũng như cách viết của BBC Việt ngữ cũng thể hiện trong một bài báo
nói về việc kéo dài thời gian giãn cách xã hội ở TP.HCM. Trong khi phần lớn
người dân thành phố động viên nhau vượt qua khó khăn, hiểu rằng giãn cách chính
là bảo vệ mình và cộng đồng thì tác giả đặt cái tít xuyên tạc bản chất sự việc
và cố tình đẩy người dân và chính quyền ra hai phía: “Phong tỏa TP.HCM:
Họ còn giam mình đến bao giờ”.
Bài báo cũng nói về cảm giác
“ngộp thở” khi phải vượt qua nhiều chốt kiểm soát dịch đi mua một món quà tặng
để nói về “tự do” một cách cực kỳ khiên cưỡng và buồn cười. Trong khi, đó không
phải cảm giác của người dân thành phố. Và giãn cách xã hội là một trong những
biện pháp chống dịch mà nhiều nước trên thế giới, cả phương đông lẫn phương
tây, đã và đang áp dụng, với lực lượng giám sát thực hiện và hình thức phạt
những người vi phạm.
Rõ ràng, đó không phải là cách
làm báo tử tế, không phải trung lập và khách quan như những giá trị mà BBC tự
hào là thuộc về mình, nó thể hiện sự hằn học thấy rõ. Từ những dòng trạng thái
trên fanpage đến các bài báo trên web, BBC Tiếng Việt nhiều lần để lộ sự thiếu
thiện ý. Đó là kiểu khi thấy “nhà người ta có chuyện” thì góp lời đâm chọc một
cách có chủ ý và thiếu tính xây dựng, thậm chí như cố tình phá rối, làm phức
tạp thêm tình hình.
Một khi đã ác ý, báo chí không
còn là chính mình nữa bởi như đã nói ở trên, điểm cốt lõi của báo chí khiến cho
ngành này trở nên đặc biệt hơn tất thảy các ngành truyền thông khác chính là sự
khách quan.
Nhưng tôi vẫn tin rằng cách đưa
tin hằn học đó không phải chủ trương của hãng BBC mà chỉ vấn đề của Ban Tiếng
Việt. Dường như những người làm nội dung ở bộ phận này quên rằng trong thời đại
thế giới thông tin ngày càng phẳng, sự hiểu biết, đánh giá của độc giả cũng trở
nên toàn diện và đầy đủ. Họ sẽ sớm nhận ra đâu là cách đưa tin “có mùi”.
Và thực tế, nhiều người mà tôi
biết, cả ở tầng lớp tinh hoa trí thức lẫn nhân viên văn phòng bình thường, cho
hay họ đã thôi đọc BBC Tiếng Việt.
0 nhận xét: