Cán bộ, đảng
viên nào thể hiện sự im lặng đến mức thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu
tranh thì lâu ngày sẽ tích tụ thành trơ lỳ cảm xúc, trơ lỳ thái độ và từ đó vô
hình trung trở thành kẻ đồng lõa với cái xấu, dung túng cho cái sai và tiếp tay
cho cái ác lộng hành. Châm ngôn có câu “Im lặng là
vàng”. Theo ông, phương châm ứng xử này có đúng không?
– Câu đó hàm
ý khuyên nhủ người ta nên có thái độ khiêm nhường, nhã nhặn đúng lúc, đúng chỗ,
biết im lặng cần thiết khi lời nói của mình có thể làm tổn thương, gây hại người
khác hoặc làm rắc rối thêm vấn đề đáng ra cần giữ gìn sự ổn định, đồng thuận.
– Nhưng im lặng
không hẳn lúc nào cũng là “vàng ròng”, mà có thể biến thành “bạc hoen, đồng gỉ”
khi người ta sống theo kiểu mũ ni che tai, an phận thủ thường, thấy đúng không ủng
hộ, thấy sai không dám phê phán. Người ta gọi đó là tình trạng im lặng đáng sợ.
– Bản chất của
sự im lặng đáng sợ là không dám đối mặt với hiện thực, không tự vượt qua nỗi sợ
hãi của chính mình, không đủ bản lĩnh, dũng khí để đấu tranh với những biểu hiện
sai trái, tiêu cực ngay trong nội bộ mình. Vì thái độ nể nang, né tránh, ngại
va chạm của nhiều cán bộ, đảng viên mà không ít cơ quan, tổ chức, đơn vị
tuy được khoác tấm áo “đoàn kết, thống nhất” hào nhoáng bên ngoài, còn thực tế
bên trong thì hậm hực, tức tối nhau vì bao lợi ích, phe nhóm xâu xé nhau một
cách tinh vi. Chỉ đến khi cấp trên có thẩm quyền và cơ quan chức năng vào cuộc
kiểm tra, thanh tra, làm rõ vấn đề thì mới bộc lộ tính chất nguy hại của sự im
lặng nội bộ, im lặng tập thể một cách giả dối, xuôi chiều.
– Không ngẫu
nhiên mà người ta đúc kết, đại ý: Một vài kẻ lắm mồm không đáng sợ bằng số đông
những người im lặng. Cái số đông những người im lặng này rất đáng sợ, bởi lẽ nó
thể hiện một thái độ buông xuôi, né tránh, không chịu trách nhiệm trước cộng đồng,
xã hội. Cách đây hơn 5 thế kỷ, nhà triết học nổi tiếng của nước Đức là Martin
Luther (1483-1546) cho rằng: “Người ta không chỉ phải có trách nhiệm với những
gì mình nói ra, mà phải có trách nhiệm những gì mình im lặng, không chịu nói
ra”. Còn nhà đấu tranh dân chủ người Mỹ Martin Luther King (1929-1968) từng nhận
định: “Thế giới chịu nhiều đau khổ không chỉ do sự tàn bạo của những kẻ xấu mà
còn do sự im lặng của những người tốt”.
– Đúng là người
tốt mà im lặng thì đáng sợ thật. Bởi sự im lặng này thực chất là cũng là một sự
bàng quan, thờ ơ trước nỗi đau của đồng loại.
– Theo ông, tại
sao lại xảy ra tình trạng im lặng đáng sợ trong xã hội, nhất là xảy ra trong một
bộ phận cán bộ, đảng viên?
– Tôi cho rằng,
một mặt, do tâm lý văn hóa ứng xử cả nể, duy tình của người Việt còn ăn sâu vào
nhận thức, tư tưởng nên không ít cán bộ, đảng viên sống dĩ hòa vi quý, ngại
va chạm, dễ người dễ ta; mặt khác cũng do nhiều nơi cán bộ lãnh đạo có tư tưởng
độc đoán, gia trưởng, chuyên quyền, vi phạm nghiêm trọng dân chủ, luôn tìm mọi
cách để vừa gây áp lực, vừa chống chế mọi ý kiến phê bình, đấu tranh thẳng thắn,
trung thực của cán bộ, đảng viên, nhân viên cấp dưới. Nhưng nguyên nhân
sâu xa vẫn là thái độ sống thờ ơ, bàng quan, bạc nhược, được chăng hay chớ, thiếu
bản lĩnh, dũng khí của một bộ phận cán bộ, đảng viên thời nay.
– Thật ra, im
lặng là một thái độ ứng xử, một kỹ năng sống của con người. Sự im lặng có lúc
cũng cần thiết đối với cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý,
vì im lặng để lắng nghe người khác thảo luận, phát biểu, góp ý, phê bình, bày tỏ
tâm tư, băn khoăn, vướng mắc; im lặng để chia sẻ, đồng cảm với người khác trong
những hoàn cảnh, tình huống phù hợp với đạo đức cộng đồng. Và sự im lặng lúc
này được coi là thái độ ứng xử văn minh.
– Còn cán bộ,
đảng viên nào lại thể hiện sự im lặng đến mức thấy đúng không bảo vệ, thấy sai
không đấu tranh thì lâu ngày sẽ tích tụ thành trơ lỳ cảm xúc, trơ lỳ thái độ và
từ đó vô hình trung trở thành kẻ đồng lõa với cái xấu, dung túng cho cái sai và
tiếp tay cho cái ác lộng hành. Khi cán bộ, đảng viên không bày tỏ thái độ,
hành động gì trước một sự việc đáng lẽ phải có thái độ phản ứng kịp thời, vì lợi
ích chung, thì đó là biểu hiện của sự vô trách nhiệm với tập thể, tổ chức, cơ
quan, đơn vị và hơn thế, vô trách nhiệm trước Đảng và nhân dân.
– Thái độ sống
như vậy đã thủ tiêu tinh thần đấu tranh chân chính, không tạo động lực tích cực
thúc đẩy cá nhân và tập thể cơ quan, đơn vị, phát triển theo chiều hướng tiến bộ.
Do vậy, phê phán, đấu tranh với tình trạng im lặng đáng sợ cũng là việc làm cần
thiết nhằm góp phần rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất trung thực
của người cộng sản và làm trong sạch môi trường văn hóa chính trị, đạo đức công
vụ./.
0 nhận xét: