Thời gian qua, các thế lực thù
địch đưa ra nhiều luận điệu sai trái để xuyên tạc, phủ nhận vai trò của trí thức
Việt Nam cũng như sự quan tâm của Đảng đối với đội ngũ này.
Các luận điệu sai trái, thù địch
về đội ngũ trí thức Việt Nam tập trung ở hai xu hướng cơ bản sau:
Một là, thổi phồng
vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam trong bối cảnh của cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ tư. Một số nhà tư tưởng tư sản, nhất là các nhà tư tưởng theo
thuyết kỹ trị mới cho rằng hiện nay, sự phát triển của khoa học – công nghệ hiện
đại đã làm xuất hiện rô-bốt, trí tuệ nhân tạo… Chính những công nghệ hiện đại
này đã dần thay thế sức lực của người công nhân, khiến người lao động không còn
đóng vai trò quyết định sự phát triển của nền sản xuất nữa. Cũng chính điều này
làm xuất hiện một lực lượng lao động mới – công nhân trí thức, hay nói đúng hơn
là tạo ra xu hướng trí thức hóa công nhân. Vì thế, theo quan điểm của các nhà kỹ
trị mới, hiện nay đội ngũ trí thức chứ không phải giai cấp công nhân như trước
kia mới là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất, là nhân tố đóng vai trò quyết
định sự phát triển của nền sản xuất hiện đại. Cùng với đó, những phần tử cơ hội
chính trị ở Việt Nam cũng cho rằng hiện nay trí thức nước ta mới là lực lượng
quyết định sự phát triển của đất nước – nhất là trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh
phát triển kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế như hiện nay.
Hai là, xuyên tạc, phủ
nhận sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với đội ngũ trí thức. Thời gian qua, trên
nhiều diễn đàn, mạng xã hội của các tổ chức phản động đưa ra nhiều luận điệu hết
sức phiến diện, quy chụp như “Đảng Cộng sản bỏ ngơ trí thức”. Có đối tượng còn
quy chụp rằng ở Việt Nam không có tự do, dân chủ nên đội ngũ trí thức
không có cơ hội cống hiến, vì thế trí thức Việt Nam không bao giờ có thể vươn
được tầm thế giới! Thậm chí, nhiều tổ chức phản động đã lợi dụng một số trí thức
có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị để lôi kéo, móc ngoặc những đối tượng
này chống đối lại Đảng, Nhà nước, chính quyền. Thời gian gần đây, các lực lượng
phản động đã xúc tiến thành lập một tổ chức trí thức Việt Nam ở nước ngoài mang
tên “Trí thức Việt”. Cứ mỗi khi Đảng, Nhà nước, Quốc hội mở rộng việc lấy ý kiến
nhân dân về dự thảo các văn kiện, quy định, luật; tổ chức này lại nhân danh những
trí thức Việt Nam yêu nước gửi những “góp ý”, “tâm thư”. Lời lẽ bề ngoài thì tỏ
ra quan tâm đến tương lai, vận mệnh của dân tộc nhưng thực chất là những ý định
ngông cuồng, phi lý, đòi thay đổi Điều 4 của Hiến pháp, hay nói cách khác
là phải xóa độ chế độ một đảng lãnh đạo để tiến hành chế độ đa đảng như nhiều
nước phương Tây!
Có thể thấy rõ, hai luồng quan điểm
trên – hoặc là thổi phồng vai trò của trí thức Việt Nam, hoặc là xuyên tạc, phủ
nhận sự quan tâm của Đảng, Nhà nước ta với đội ngũ trí thức tuy có những luận
điệu sai trái khác nhau nhưng cùng có mục tiêu chung là tách rời đội ngũ trí thức
với Đảng, Nhà nước. Đây là âm mưu thâm độc nhằm chống phá trực diện vào Đảng,
vào chế độ.
ĐỘI NGŨ TRÍ THỨC CÓ VAI TRÒ
QUAN TRỌNG TRONG XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
Có thể thấy rõ, đội ngũ trí
thức Việt Nam được hình thành và rèn luyện trong quá trình đấu tranh
giải phóng dân tộc. Cùng với giai cấp công nhân – nông dân làm nòng
cốt của cách mạng, đội ngũ trí thức nước ta luôn trung thành với lợi ích của
cách mạng, Tổ quốc và nhân dân. Điều này đã được Chủ tịch Hồ
Chí Minh ghi nhận: “Những người trí thức tham gia cách mạng, tham gia
kháng chiến rất quý báu cho Đảng. Không có những người đó thì công việc cách mạng
khó khăn thêm nhiều”(2). Do đó, Người luôn coi trí thức là “vốn liếng
quý báu của dân tộc” và căn dặn Đảng là phải có biện pháp lôi kéo trí thức đi
theo và ủng hộ để gia tăng sức mạnh cho mình.
Trí thức Việt Nam xuất thân từ
nhiều giai cấp, tầng lớp xã hội, nhất là từ công nhân và nông dân; phần lớn trưởng
thành trong xã hội mới, được hình thành từ nhiều nguồn đào tạo ở trong và ngoài
nước, với nhiều thế hệ nối tiếp nhau, trong đó có bộ phận trí thức người Việt
Nam ở nước ngoài. Đội ngũ trí thức nước ta có tinh thần yêu nước, có lòng tự
hào, tự tôn dân tộc sâu sắc, luôn gắn bó với sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Do
đó, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn
quan tâm và đề cao vai trò của đội ngũ trí thức trong cuộc đấu
tranh giải phóng dân tộc, kháng chiến chống ngoại xâm cũng như trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Nghị quyết số
27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khoá X về “Xây dựng đội ngũ trí
thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” đã xác định: Trí
thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh
vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và
làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với
xã hội. Trí thức Việt Nam có lòng yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc sâu sắc,
luôn gắn bó với sự nghiệp lớn của đất nước, của nhân dân. Từ khi có Đảng, đội
ngũ trí thức Việt Nam có đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng những luận cứ
khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước, góp phần làm sáng tỏ con đường phát triển của đất nước; xác định, giải
đáp những vấn đề mới phát sinh trong quá trình đổi mới. Cùng với đó, vai trò của
đội ngũ trí thức với sự phát triển đất nước ngày càng được thể hiện rõ.
Phát biểu tại Đại hội đại biểu
toàn quốc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam lần thứ VII, Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội, đội
ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức. Trí thức Việt
Nam là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng trong tiến trình xây dựng
và phát triển đất nước, đặc biệt là trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, xây dựng kinh tế tri thức, phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”(3). Đây là đánh giá
khách quan, toàn diện của Tổng Bí thư về vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam
trong giai đoạn hiện nay.
Có thể nhận thấy quan điểm nhất
quán từ Chủ tịch Hồ Chí Minh đến Đảng Cộng sản Việt Nam là đều coi trọng đội
ngũ trí thức, coi họ là thành phần không thể thiếu trong lực lượng tham gia
cách mạng cũng như trong xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhờ sự quan tâm của Đảng và
Nhà nước, đội ngũ trí thức Việt Nam thời gian qua không ngừng phát triển cả về
số lượng và chất lượng, luôn tích cực tham gia nghiên cứu, ứng dụng các
thành tựu khoa học – công nghệ hiện đại vào thực tiễn; là lực lượng đi đầu
trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và hội nhập quốc tế. Trên cơ sở
nhận thức đúng về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam, Đại hội XIII của
Đảng đề ra nhiệm vụ “Xây dựng đội ngũ trí thức ngày càng lớn mạnh, có chất lượng
cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới”(4). Để
thực hiện được nhiệm vụ này, Đại hội XIII xác định cần “có cơ chế phát huy dân
chủ, tự do sáng tạo và đề cao đạo đức, trách nhiệm trong nghiên cứu khoa học.
Ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng, môi trường làm việc, nghiên cứu, đổi mới,
sáng tạo của trí thức. Trọng dụng, đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân tài, các nhà
khoa học và công nghệ Việt Nam có trình độ chuyên môn cao ở trong nước và nước
ngoài… Thật sự tôn trọng, tạo điều kiện nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn,
phản biện của chuyên gia, đội ngũ trí thức”(5).
Đánh giá về những đóng góp của đội
ngũ trí thức Việt Nam thời gian qua, mới đây, tại Hội nghị Trung ương 8 khóa
XIII (tháng 10/2023), Đảng ta đã nhận định: Đội ngũ trí thức có nhiều đóng góp
vào sự phát triển công nghiệp, công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo ra sản phẩm,
dịch vụ mới và các giải pháp đột phá cho các lĩnh vực kinh tế – xã hội. Ở một số
lĩnh vực trọng yếu, nhiều trí thức có năng lực, trình độ khoa học tiệm cận với
các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới, tạo động lực phát triển,
nâng cao năng suất, có khả năng giúp quốc gia cạnh tranh mạnh hơn trên thị trường
quốc tế, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh và nâng cao vị thế quốc gia(6).
Tuy nhiên, không phải vì vai trò
to lớn đó mà có thể thổi phồng, tuyệt đối hóa vai trò của trí thức nước ta
trong giai đoạn hiện nay. Điều đó bắt nguồn từ những sai lầm cả về lý luận và
thực tiễn. Trí thức không phải là một giai cấp, không gắn với một phương thức sản
xuất nhất định và vì thế, cũng không thể đại diện cho một lực lượng sản xuất ở
một giai đoạn. V.I.Lênin đã từng chỉ rõ: “Nếu không nhập cục với một giai
cấp thì giới trí thức chỉ là một con số không mà thôi”(7). Điều này
có nghĩa là, trí thức không thể tồn tại với tính cách là một giai cấp độc lập
trong xã hội như công nhân, nông nhân mà họ chỉ có thể phát huy được sức mạnh của
mình khi liên minh với các giai cấp khác. Do đó, trong thời đại cách mạng công
nghiệp 4.0, dù xuất hiện rô-bốt, người máy thông minh hay trí tuệ nhân tạo – sản
phẩm phát triển của trí tuệ con người nhưng điều đó cũng không có nghĩa là trí
thức có thể trở thành chủ thể của quá trình sản xuất vật chất vì trí thức không
gắn trực tiếp với một phương thức sản xuất nhất định. Có chăng, trí thức chỉ có
thể thúc đẩy quá trình sản xuất hiện đại phát triển theo hướng gia tăng ngày
càng nhiều hàm lượng trí tuệ cho các sản phẩm phục vụ nhu cầu vật chất của con
người.
Sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến
trí thức không chỉ thể hiện qua việc đánh giá đúng vị trí, vai trò của đội ngũ
này mà với tinh thần thẳng thắn, khách quan, Đảng ta cũng đánh giá những hạn chế,
bất cập của đội ngũ trí thức cũng như công tác phát triển đội ngũ trí thức nước
ta thời gian qua. Mới đây, tại Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII, Đảng ta chỉ
rõ, công tác xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước còn những hạn chế, khuyết điểm như: cơ cấu, số lượng, chất
lượng của đội ngũ trí thức còn bất hợp lý trong các ngành nghề, khu vực. Thiếu
cơ chế về tài chính để các hội trí thức chủ động, tích cực tham gia nghiên cứu,
ứng dụng và phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ, tư vấn, phản biện và giám
định xã hội. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa được hoàn thiện đồng bộ;
thiếu cơ chế, chính sách đột phá, nhất là chính sách đầu tư, huy động các nguồn
lực cho việc đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, trọng dụng, tôn vinh trí thức trong
và ngoài nước, đặc biệt là trí thức tinh hoa, các nhà khoa học đầu ngành. Ngoài
ra, thực hành dân chủ, tôn trọng và phát huy tính chủ động trong hoạt động
nghiên cứu, sáng tạo đối với đội ngũ trí thức còn hạn chế. Một số cấp uỷ, người
đứng đầu cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến công tác xây dựng Đảng,
phát triển đảng viên trong đội ngũ trí thức.
Hội nghị cũng chỉ ra nguyên nhân
của những hạn chế, khuyết điểm nêu trên trước hết là do nhận thức của một số cấp
uỷ, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò, tầm quan
trọng của đội ngũ trí thức chưa triệt để, trách nhiệm chưa cao. Chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng đội ngũ trí thức chưa đồng bộ,
liên thông, hiệu lực, hiệu quả. Một bộ phận trí thức chưa chủ động, trông chờ, ỷ
lại, né tránh, ngại bày tỏ chính kiến, thiếu gương mẫu, năng lực, phẩm chất, uy
tín hạn chế, vi phạm kỷ luật đảng, pháp luật Nhà nước ảnh hưởng đến niềm tin của
Đảng, Nhà nước, nhân dân đối với đội ngũ trí thức. Do đó, cần phải tiếp tục ban
hành một nghị quyết mới về phát triển đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu của tình
hình mới với tên gọi “Tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò đội ngũ trí thức
đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”. Điều
đó tiếp tục khẳng định bước phát triển không ngừng trong tư duy của Đảng ta về
phát huy vai trò đội ngũ trí thức đối với sự phát triển đất nước.
Có thể khẳng định, đội ngũ trí thức
Việt Nam đã và đang có đồng hành tích cực và có những đóng góp to lớn vào sự
phát triển đất nước. Điều đó một mặt là nỗ lực, ý thức trách nhiệm của chính bản
thân đội ngũ trí thức đối với vận mệnh của dân tộc, song mặt khác cũng do sự
quan tâm, tạo điều kiện không nhỏ của Đảng, Nhà nước với đội ngũ này. Vì vậy,
những luận điệu sai trái về trí thức cũng như xuyên tạc, phủ nhận sự quan tâm của
Đảng, Nhà nước với đội ngũ trí thức nước ta là những luận điệu phiến diện, có ý
đồ quy chụp, chống phá nên rất cần nhận diện cho đúng để đấu tranh quyết liệt,
không khoan nhượng.
0 nhận xét: