Những năm gần đây , một trào lưu xét lại lịch sử , lật sử ngày càng phát triển , tạo nên một cuộc đấu tranh quyết liệt giữa những người yêu nước , có trách nhiệm với lịch sử , bảo vệ sự thật , bảo vệ thành quả cách mạng với những kẻ núp dưới danh nghĩa bổ khuyết , xem xét lại lịch sử , đã cố tình đổi trắng thay đen , nâng công , xóa tội cho những con người , những tổ chức đã từng bán nước cầu vinh , rước voi dày mã Tổ , mà biểu hiện rõ nhất thời gian qua chính là tìm cách ca ngợi Nguyễn Ánh - Gia Long , phục dưng nên hình ảnh một ông vua có công thống nhất Sơn hà , thương dân , yêu nước ; cố tình hạ thấp và làm mờ đi công trạng to lớn của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ - Quang Trung … hay gần đây sau khi phim Mưa Đỏ được công chiếu với hiệu ứng hết sức to lớn , hơn bảy triệu khán giả vào rạp , doanh thu gần 700 tỷ đồng , một kết quả chưa có phim nào lên rạp ở nước ta đạt được ! Thế nhưng đã dấy lên những ý kiến trái chiều không mang tính xây dựng , trong đó đáng nói đến đó là : Phim đưa lại những hành động dã man của lính ngụy có cần thiết không ? Thậm chí cho rằng hình ảnh lính ngụy thiếu sống anh chiến sỹ quân giải phóng là hình ảnh không có thực , phản cảm … thực chất cũng là biểu hiện xóa bớt tội ác của Mỹ ngụy trong cuộc kháng chiến chống Mỹ , cứu nước của dân tộc ta . Một biểu hiện lật sử hết sức nguy hại , nếu chúng ta không kiên quyết đấu tranh , vạch trần bản chất phản khoa học , phi lịch sử , một thủ đoạn thâm độc trong âm mưu chiến lược diễn biến hòa bình , bạo loạn lật đổ của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch , thì vết xe đổ của Liên Xô , Đông Âu và thực tiễn nhãn tiền ở Ucraina sẽ có thể lặp lại ở nước ta . Những năm qua với trách nhiệm của mình tôi đã viết nhiều bài phân tích làm rõ những quan điểm sai trái của một số nhà mang danh sử học , đã nhiều lần kiến nghị Đảng , Nhà nước cần có quan điểm rõ ràng nhất quán , nhất là cần có nghị quyết về bảo vệ lịch sử và ban hành luật bảo vệ lịch sử , nhằm bảo vệ thành quả cách mạng và sự thống nhất trong Đảng và dân tộc ta .
Mấy ngày gần đây rộ lên thông tin ở Huế đã trùng tu , nâng cấp lăng Gia Long và đúc tượng ông vua này , một biểu hiện xóa tội , một hoạt động đi ngược lại tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh . Vì vậy tôi tiếp tục viết bài này để làm rõ bản chất của hai con người cùng thời song có tính cách , hành vi và hoạt động trái ngược nhau , đó là Quang Trung - Nguyễn Huệ và Gia Long - Nguyễn Ánh . Hai thái cực đối lập trong lịch sử dân tộc Việt Nam .
Lịch sử Việt Nam từng trải qua những giai đoạn nhiễu nhương, phân tranh, nơi các nhân vật lịch sử không chỉ là người làm nên thời đại, mà còn là biểu tượng của những giá trị đối lập. Trong thế kỷ XVIII đầy biến động, hai nhân vật nổi bật là Nguyễn Huệ – Quang Trung và Nguyễn Ánh – Gia Long đã đi vào sử sách với hình ảnh hoàn toàn trái ngược. Nếu Quang Trung được ghi nhớ như một anh hùng dân tộc vĩ đại, thì Gia Long lại mang tiếng “cõng rắn cắn gà nhà”, rước ngoại bang vào giày xéo non sông. Phân tích bản chất của hai nhân vật này là dịp để nhìn lại những bài học lịch sử còn nguyên giá trị đến hôm nay.
⸻
Nguyễn Huệ – Quang Trung: Vị vua của lòng dân và lý tưởng dân tộc
Nguyễn Huệ, sau lên ngôi xưng là Quang Trung hoàng đế, là một trong những nhà quân sự lỗi lạc và vị vua cải cách đáng kính trong lịch sử Việt Nam. Xuất thân từ phong trào nông dân Tây Sơn, ông thể hiện rõ bản lĩnh của một người vì nước vì dân, luôn đặt lợi ích dân tộc lên trên mọi mưu cầu quyền lực cá nhân.
Chiến công lừng lẫy nhất của Quang Trung chính là chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa năm 1789, khi ông chỉ trong một thời gian ngắn đã đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược, giải phóng Thăng Long và bảo vệ chủ quyền đất nước. Đây không chỉ là một chiến công quân sự mà còn là một biểu tượng bất khuất của tinh thần dân tộc.
Trước đó, vào năm 1785, Nguyễn Huệ cũng đã thể hiện lập trường cứng rắn khi trực tiếp chỉ huy trận Rạch Gầm – Xoài Mút, đánh tan 5 vạn quân Xiêm – vốn được Nguyễn Ánh cầu viện. Điều đó chứng tỏ ông không khoan nhượng với bất kỳ thế lực ngoại bang nào, dù chúng có được người Việt cầu cứu hay hậu thuẫn.
Không chỉ là người giỏi đánh giặc, Quang Trung còn thể hiện rõ tư tưởng cải cách tiến bộ. Ông đề xuất đưa chữ Nôm vào thi cử, giảm tô thuế, cải cách quân đội và hành chính, xóa bỏ nhiều tàn dư phong kiến lỗi thời. Tư tưởng trọng dân, gần dân và tầm nhìn quốc gia độc lập đã khiến ông trở thành vị vua được nhân dân kính phục, sử sách ngợi ca.
⸻
Nguyễn Ánh – Gia Long: Kẻ dùng ngoại bang để giành ngôi báu
Trái ngược với Nguyễn Huệ, Nguyễn Ánh lại được nhớ đến như một nhân vật gây tranh cãi trong lịch sử. Tuy là người đặt nền móng cho triều Nguyễn và thừa hưởng thành quả của Nguyễn Huệ, đi tới thống nhất lãnh thổ sau gần hai thế kỷ chia cắt, nhưng con đường ông đi đến ngai vàng lại đầy rẫy những lựa chọn gây tổn hại cho quốc gia , dân tộc .
Điển hình nhất là việc cầu viện quân Xiêm năm 1784, đưa hơn 5 vạn quân ngoại bang vào đất Nam Bộ để đánh Tây Sơn. Hành động này không chỉ khiến vùng đồng bằng sông Cửu Long bị tàn phá, mà còn đặt nhân dân vào cảnh lầm than, chết chóc. Dù sau đó quân Xiêm bị Nguyễn Huệ đánh bại tại trận Rạch Gầm – Xoài Mút, nhưng sự thật Nguyễn Ánh cầu viện ngoại bang chống lại đồng bào là điều không thể phủ nhận.
Không dừng lại ở đó, năm 1787, Nguyễn Ánh tiếp tục ký với Pháp Hiệp ước Versailles thông qua giám mục Pigneau de Béhaine (Bá Đa Lộc), cam kết nhượng địa Côn Đảo cùng Đà Nẵng cho thực dân Pháp và nhiều đặc quyền thương mại để đổi lấy quân viện. Dù hiệp ước này không được Pháp thực hiện trọn vẹn, nhưng nó đã mở ra tiền lệ cực kỳ nguy hiểm, tạo điều kiện cho thực dân Pháp xâm nhập Việt Nam từ đầu thế kỷ XIX.
Tiếp tục những hành động bán nước của mình , năm 1789 Nguyễn Anh lại ủng hộ quân xâm lược nhà Thanh , vận chuyển lương thực giúp đỡ kẻ thù xâm lược nước ta . Và năm 1802 Gia Long đã cắt một vùng đất rộng lớn Trấn Ninh cho vua Lào vì đã có công giúp Nguyễn Ánh đánh nhà Tây Sơn .
Sau khi lên ngôi năm 1802, Gia Long đã trả thù tàn khốc lực lượng Tây Sơn, truy sát tàn bạo các cựu thần và gia đình họ. Đồng thời, ông xóa bỏ hầu hết cải cách tiến bộ của Quang Trung, phục hồi lễ giáo phong kiến Nho giáo bảo thủ, đưa đất nước trở lại lối cai trị hà khắc, lỗi thời, khiến xã hội trì trệ và lạc hậu trong suốt thời kỳ đầu triều Nguyễn.
⸻
Hai bản chất, hai con đường, hai số phận lịch sử
Sự khác biệt giữa Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh không chỉ nằm ở chiến lược chính trị, mà sâu xa là sự đối lập trong bản chất và lý tưởng• Nguyễn Huệ – Quang Trung là người anh hùng dân tộc chân chính, đấu tranh vì sự thống nhất và độc lập của đất nước, chống lại mọi kẻ thù ngoại xâm, kể cả khi đối thủ là người Việt bắt tay với giặc. Ông thể hiện ý chí tự cường, cải cách tiến bộ, vì lợi ích lâu dài của quốc gia.• Nguyễn Ánh – Gia Long là biểu tượng của chủ nghĩa vị kỷ quyền lực, sẵn sàng đánh đổi chủ quyền và nhân dân để giành ngai vàng. Hành động “cõng rắn cắn gà nhà” của ông là một vết nhơ trong lịch sử, và những hậu quả của nó – đặc biệt là sự xâm nhập của thực dân Pháp – đã đẩy đất nước vào hơn 100 năm đô hộ của ngoại bang .
Câu chuyện giữa Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh không chỉ là đối chiếu của hai nhân vật lịch sử, mà còn là một bài học thời đại: Dân tộc chỉ có thể vững mạnh khi lãnh đạo có bản lĩnh, có tầm nhìn vì nước, vì dân. Mọi hành động bắt tay với thế lực ngoại bang để mưu cầu quyền lực cá nhân đều phải trả giá bằng xương máu của nhân dân và độc lập của đất nước.
Trong thời đại hội nhập hiện nay, khi Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế trên trường quốc tế, thì tinh thần tự cường dân tộc, chủ quyền bất khả xâm phạm, và lấy nhân dân làm gốc – những giá trị mà Quang Trung để lại – càng cần được gìn giữ và phát huy. Đồng thời, những sai lầm của Nguyễn Ánh là hồi chuông cảnh tỉnh về hậu quả khôn lường của việc đánh đổi chủ quyền để đổi lấy lợi ích cá nhân hoặc chính trị ngắn hạn.
_________
Kết luận
Lịch sử không chỉ để nhớ, mà còn để suy ngẫm. Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh là hai thái cực – một bên là biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần độc lập, một bên là điển hình của chủ nghĩa cầu viện, phản bội dân tộc. Giữa những lựa chọn mang tính sống còn cho quốc gia, bài học từ lịch sử luôn nhắc nhở chúng ta: chỉ khi người lãnh đạo đặt đất nước lên trên hết, tương lai dân tộc mới có thể bền vững và phồn thịnh.
-------
CCB Trung tướng Nguyễn Thanh Tuấn, nguyên Cục trưởng Cục tuyên huấn/TCCT
Cre: Bộ đội Cụ Hồ
0 nhận xét: