Người biếu
và người nhận quà ở nơi kín đáo, khó bị tố cáo, phát giác nên cũng chẳng mấy ai
tự nguyện báo cáo với tổ chức về việc này.
Biếu, tặng
quà Tết tinh vi, kín đáo hơn
Trong Chỉ thị
về việc tổ chức Tết Nhâm Dần năm 2022 mới ban hành, một lần nữa, Ban Bí thư yêu
cầu không tổ chức thăm, chúc Tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; không tổ chức
đoàn của Trung ương thăm, chúc Tết cấp ủy, chính quyền các tỉnh, thành phố; nghiêm
cấm biếu, tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức. Tiếp đó, ngày
31/12/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 35, trong đó cũng nghiêm cấm
nội dung này.
Trong nhiều
năm trở lại đây, cứ vào thời điểm Tết Nguyên đán cận kề, Ban Bí thư, Thủ tướng
Chính phủ lại ban hành Chỉ thị, nghiêm cấm việc tặng quà Tết cho lãnh đạo các cấp.
Mặc dù nội
dung không mới, nhưng câu chuyện biếu, tặng quà “sếp” vẫn làm nóng dư luận, bởi
nét văn hóa của người Việt hiện nay ít nhiều đã bị biến tướng khi nhiều người lợi
dụng dịp này để biếu tặng những món quà có giá trị vật chất lớn nhằm mục đích vụ
lợi. Quà giá trị lớn vượt trên mức tình cảm đơn thuần chỉ là sự khởi đầu, sau
đó là những lợi ích có qua có lại và biết bao điều gian dối tiếp theo.
Theo đại biểu
Phạm Văn Hòa (đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp), hiện nay gần như không còn thấy xuất
hiện cảnh nhiều người xếp hàng “rồng rắn” xe cộ, quà cáp lỉnh kỉnh đến cơ quan
hay nhà riêng của cấp trên, vì làm như vậy rất phản cảm.
“Trước sức ép
của dư luận xã hội, bây giờ người ta tặng quà và nhận quà rất kín đáo bằng nhiều
hình thức khác nhau. Họ không đưa “túi to”, “túi nhỏ” vì dễ bị phát hiện mà có
những cách tặng quà kín đáo hơn như “phong thư”, hiện vật có giá trị lớn … Thay
vì đến cơ quan, giờ họ đến nhà riêng, quán cà phê, nhà hàng; thay vì tặng trực
tiếp cho sếp, họ chọn cách đưa cho vợ, con, hoặc người thân lãnh đạo. Vì vậy,
việc tố cáo, phát giác cũng khó thực hiện được”- đại biểu đoàn Đồng Tháp nêu thực
tế.
“Người tặng
quà có khi không dùng tiền ngân sách để mua quà biếu lãnh đạo thì làm sao tố
cáo họ được”- ông Phạm Văn Hòa nói, đồng thời cho rằng, khó xác định, phân biệt
được đâu là tặng quà nhằm mục đích vụ lợi, cơ hội, lợi ích nhóm để xử lý vì vốn
dĩ việc này khó phát hiện.
Từ lâu, Cục
Phòng chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ) tổ chức đường dây nóng để tiếp nhận
phản ánh các trường hợp có dấu hiệu nhận, biếu tặng quà trái quy định hoặc các
vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, song 1 năm chỉ xử lý được một vài trường hợp.
Theo báo cáo
của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng, năm 2019 chỉ có 3 trường hợp
nộp lại quà tặng với tổng giá trị là 103 triệu đồng; năm 2020 có 3 người nộp lại
quà 31,8 triệu, 1 cơ quan nhận quà 210 triệu đồng; năm 2021, có 4 trường hợp nộp
lại quà tặng với số tiền 350 triệu đồng.
Lý giải về sự
“khiêm tốn” của con số thống kê, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, người biếu –
nhận kín đáo, khó bị tố cáo, phát giác được nên cũng chẳng mấy ai tự nguyện báo
cáo với tổ chức về việc này. Hơn nữa, người nhận không muốn nộp lại quà tặng
cho tổ chức vì không muốn bị nghi ngờ, nên thường chọn giải pháp im lặng. Ngược
lại, có thể người nhận bị phát hiện, thấy “ngột ngạt” trong người nên mới báo
cáo tổ chức. Do vậy, việc phát hiện tặng quà sai quy định lâu nay vẫn đang phụ
thuộc vào tính tự giác, trung thực của cán bộ, công chức, viên chức.
“Việc tặng
quà ở nơi kín đáo như ở nhà riêng, nơi vắng người… thì chỉ có người biếu, người
nhận mới biết rõ chứ người ngoài làm sao biết được. Do đó, rất hiếm có chuyện nộp
lại quà tặng, trong khi thực tế quan hệ giao tiếp, việc biếu, tặng quà không phải
ít” – ông Hòa nói.
Cùng chung
quan điểm, PGS.TS Lê Quý Đức – nguyên Phó Viện trưởng Viện Văn hóa và phát triển
(Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, rất khó để phát hiện, tố
giác việc cán bộ nhận quà trái quy định và tâm lý xã hội cũng e dè việc này.
Bên cạnh đó, bản thân người nhận quà cũng không dại gì “lạy ông tôi ở bụi này”.
Biết rõ
món quà nào mang “mùi vị” vụ lợi, không trong sáng
Theo ông Lê
Quý Đức, tặng quà trong các dịp lễ, Tết là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân
tộc. Quà tặng thể hiện tình cảm quý mến, sự trân trọng, biết ơn, thể hiện truyền
thống “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”…, do vậy, đòi hỏi mỗi
người phải ứng xử hết sức văn hóa.
Tuy nhiên, việc
biếu tặng quà hiện nay đã biến tướng, nhuốm màu tiêu cực, lồng ghép trong đó là
sự mua chuộc, hàm ơn…Do đó, việc Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ
thị về việc cấm tặng quà Tết cho lãnh đạo, trước hết là nhắc nhở cán bộ, công
chức, viên chức về trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn sự liêm chính,
tránh xảy ra tiêu cực trong nét đẹp văn hóa của dân tộc.
Theo ông,
không có người nhận thì sẽ không có người biếu. Nếu lãnh đạo kiên quyết không
nhận thì cấp dưới cũng không thể đưa. Hơn nữa, bản thân người nhận cũng cần
nâng cao ý thức, bản lĩnh và có thái độ ứng xử trong việc nhận quà. Những món
quà mang “mùi vị” vụ lợi, không trong sáng thì người nhận phải nhận thức được để
có ứng xử cho phù hợp.
Bà Trần Thị
Dung – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng cho rằng, để
tránh sự biến tướng trong việc biếu, tặng quà dịp lễ, Tết, điều này phụ thuộc
vào ý thức chủ quan của người nhận. Bởi giá trị món quà sẽ nói lên tính chất của
việc đưa quà và bất cứ ai cũng có thể nhận thấy sự vụ lợi, tiêu cực trong những
món quà giá trị cả trăm triệu đồng.
“Quan trọng
là người nhận, họ không thể không biết hình thức, mục đích mà người biếu đưa. Họ
biết rõ ràng đây là quà biếu chứ không phải là không biết. Dù bất kỳ dưới hình
thức nào, dù quà biếu là vật chất, là tiền bạc, là những thứ có giá trị thì người
nhận đều biết rõ. Không có chuyện vô can, không biết đó là quà biếu” – bà Trần
Thị Dung cho biết
Đánh giá cao
việc Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ hàng năm đều ra Chỉ thị cấm biếu, tặng quà
Tết cho lãnh đạo dưới mọi hình thức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của
Quốc hội cho biết, việc này góp phần nâng cao ý thức giáo dục, nhắc nhở cán bộ,
đảng viên nâng cao trách nhiệm nêu gương, hạn chế những biến tướng, tiêu cực xảy
ra làm ảnh hưởng đến nét đẹp văn hóa truyền thống.
“Cùng với việc
hiện nay Đảng và Nhà nước đang quyết liệt đưa những vụ án tham nhũng, kinh tế
ra xét xử, thì việc ban hành quy định cấm tặng quà lãnh đạo dịp Tết sẽ nhắc nhở
cán bộ cần cân nhắc trước khi quyết định nhận hay không nhận quà biếu với động
cơ vụ lợi, tiêu cực” – bà Dung nói./.
0 nhận xét: